تروما پاسخی است به رویدادی عمیقاً ناراحت‌کننده یا آزاردهنده که توانایی فرد را برای مقابله با اتفاقات مختل میکند، باعث احساس درماندگی می‌شود و توانایی فرد را برای تجربه طیف گسترده‌ای از احساسات کاهش می‌دهد.
عواملی که باعث تروما می‌شود:
- انواع وقایع تروماتیک
- بلایای طبیعی مانند گردباد، طوفان، آتش سوزی یا سیل
- تجاوز جنسی
- حمله فیزیکی
- مشاهده تیراندازی یا چاقو زدن به یک فرد
- مرگ ناگهانی والدین یا افراد نزدیک و مورد اعتماد
- بستری شدن در بیمارستان
و.....
علائم روانی و روحی تروما عبارت‌اند از:
- شوک، انکار یا ناباوری
- گیجی، مشکل در تمرکز
- عصبانیت، تحریک پذیری، نوسانات خلقی
- اضطراب و ترس
- احساس گناه، احساس شرم، سرزنش خود
- کناره‌گیری از دیگران
- احساس ناراحتی یا ناامیدی
- احساس قطع ارتباط یا بی حسی
علائم ضربه روحی از خفیف تا شدید متغیر است. عوامل زیادی تعیین می‌کنند که چگونه یک رویداد آسیب‌زا بر فرد تأثیر می‌گذارد. همچنین ممکن است افراد دیگر مشکلات روانی مانند افسردگی، اضطراب و مشکلات سوء‌مصرف مواد را تجربه کنند.
تروما گاهی اوقات می‌تواند مستقیماً باعث ایجاد مشکلات روانی شود یا شما را در برابر ایجاد آن‌ها آسیب‌پذیرتر کند. این یکی از علل بالقوه همه مشکلات آسیب روانی است. در حالی که هیچ معیار معینی برای ارزیابی اینکه کدام رویداد باعث علائم پس از تروما می‌شود وجود ندارد، شرایط معمولاً در موقعیت‌های آسیب‌زا که باعث علائم پس از تروما می‌شوند از فردی به فرد دیگر کاملاً متفاوت است. در واقع، بسیار ذهنی است، و مهم است که در نظر داشته باشید که بیشتر با عکس‌العمل آن تعریف می‌شود تا محرک آن. حدود شصت و نه میلیون نفر هر ساله از آسیب‌های مغزی در اثر تروما رنج می‌برند.
انواع تروما:
- حاد: ترومای حاد یک رویداد فردی است که باعث ناراحتی می‌شود یا شما را در معرض خطر قرار می‌دهد. ترومای حاد می‌تواند شامل یک تصادف رانندگی یا یک بلای طبیعی باشد.
- مزمن: ترومای مزمن مانند خشونت خانگی یا آزار، تکرار و طولانی می‌شود.
- پیچیده: قرار گرفتن در معرض رویدادهای آسیب‌زا متنوع و متعدد است که اغلب ماهیت تهاجمی و بین فردی دارند. اثرات نامطلوب پایداری بر عملکرد و سلامت روانی، فیزیکی، اجتماعی، عاطفی و یا روحی فرد دارد.
ترومای کودکی و خطر بروز آن در بزرگسالی
آسیب‌های دوران کودکی می‌تواند ناشی از عواملی باشد که احساس ایمنی کودک را مختل میکند، از جمله:
- محیط ناپایدار یا ناامن
- جدایی از والدین
- بیماری جدی
- روش‌های مداخله‌ای پزشکی
- سوء‌استفاده جنسی، جسمی یا کلامی
- خشونت خانگی
- بی‌توجهی
تجربه تروما در دوران کودکی می‌تواند منجر به یک اثر شدید و طولانی مدت شود. هنگامی که آسیب‌های دوران کودکی برطرف نمی‌شود، احساس ترس و درماندگی به بزرگسالی منتقل می‌شود و زمینه را برای آسیب‌های بیشتر فراهم میکند. با این حال، حتی اگر سال‌ها پیش صدمه دیده باشید، گام‌هایی وجود دارد که می‌توانید برای غلبه بر درد، یادگیری اعتماد و ارتباط مجدد با دیگران و بازگرداندن تعادل احساسی خود انجام دهید. برای کمک به بهبودی کودک از آسیب، مهم است که آشکارا با او ارتباط برقرار کنید. به آن‌ها اطمینان دهید که احساس ترس یا ناراحتی طبیعی است. همچنین ممکن است فرزند شما به دنبال نشانه‌هایی در مورد نحوه پاسخ به ضربه باشد، بنابراین به او اجازه دهید با علائم خود در جهت مثبت برخورد کند.
نحوه رفتار با یک فرد آسیب دیده
- به آن‌ها گوش کنید
- به آن‌ها زمان بدهید. بگذارید با سرعت خودشان صحبت کنند – مهم است که به آن‌ها فشار نیاورید یا عجله نکنید
- روی گوش دادن تمرکز کنید
- احساسات آن‌ها را بپذیرید
- آن‌ها را سرزنش نکنید و از واکنش‌هایشان انتقاد نکنید
- از همان کلماتی که آن‌ها استفاده می‌کنند استفاده کنید
- تجربیات آن‌ها را نادیده نگیرید
- فقط در صورتی که از شما خواسته شد مشاوره بدهید
