تخلیه صفرا روشی است که به تخلیه مایع صفرا اضافی کمک می‌کند. هنگامی که مایع صفرا مجرای صفراوی را مسدود می‌کند، می‌تواند به کبد برگشته و علائمی مانند یرقان را ایجاد کند. درن صفراوی یا همان استنت صفراوی، یک لوله نازک و توخالی است. با چندین سوراخ در امتداد طرفین که به تخلیه جریان آسان صفرا کمک می‌کند.
صفرا چیست؟
صفرا توسط کبد ساخته و آزاد می‌شود. از طریق شبکه‌ای به نام مجاری صفراوی به روده کوچک حرکت می‌کند. جایی که به بدن کمک می‌کند غذا را تجزیه و جذب کند و سپس از طریق سیستم گوارشی از بدن خارج می‌شود. مجرای صفراوی کبد، کیسه صفرا و پانکراس را به روده کوچک متصل می‌کند.
درن صفراوی چیست؟
درن صفراوی یک لوله نازک، توخالی و انعطاف پذیر با چندین سوراخ کوچک در امتداد طرفین است. هنگامی که صفرا بیش از حد در مجاری صفراوی جمع می‌شود از تخلیه صفراوی استفاده می‌شود.
اگر مجرای صفراوی مسدود شود، صفرا به کبد بر می‌گردد و باعث زردی می‌شود، وضعیتی که در آن پوست و سفیدی چشم زرد می‌شود.
هنگامی که مجرای صفراوی مسدود می‌شود، تخلیه صفراوی به جریان صفرا از کبد به روده کمک می‌کند. بسته به نوع لوله صفراوی، ممکن است به کیسه تخلیه خارج از بدن متصل شود.
علت انسداد مجاری صفراوی چیست؟
کلستاز وضعیتی است که در آن صفرا دچار احتقان می‌شود. چندین بیماری می‌توانند باعث کلستاز شوند، از جمله:
- هپاتیت (التهاب کبد)
- سیروز (بیماری که به تدریج در آن بافت سالم کبد با بافت اسکار جایگزین می‌شود)
- کلانژیت صفراوی اولیه (یک بیماری کبدی ناشی از تخریب مجاری صفراوی در کبد)
- سنگ کیسه صفرا
- تومورها در بخش‌هایی از دستگاه گوارش، از جمله لوزالمعده، کیسه صفرا یا کبد
- عفونت
برخی از داروها نیز می‌توانند باعث کلستاز شوند، از جمله آنتی بیوتیک‌های خاص و......
علائم کلستاز (انسداد مجاری صفراوی) چیست؟
علائم کلستاز عبارت‌اند از:
- زردی
- خارش در تمام بدن
- ادرار تیره
- مدفوع رنگ پریده
در حین تخلیه صفرا چه اتفاقی می‌افتد؟
در طی یک روش تخلیه صفراوی، یک کتتر (یک لوله نازک و توخالی) از طریق پوست به کبد وارد می‌شود. با توجه به روش انتخابی، ممکن است لوله به یک کیسه پلاستیکی خارج از بدن متصل شود. صفرای خارج شده از کبد توسط کیسه جمع آوری می‌شود.
روش تخلیه صفراوی چگونه انجام می شود؟
مراحل انجام عمل تخلیه صفراوی عبارت‌اند از:
- شکم بیمار با ضد عفونی کننده تمیز می‌شود و پوست با بی‌حس کننده موضعی بی‌حس می‌شود.
- پزشک یک سوزن نازک را وارد پوست بیمار و وارد مجرای صفراوی در کبد می‌کند.
- پزشک یک ماده حاجب (رنگ) تزریق می‌کند. تا مجاری صفراوی و کبد در عکسبرداری با اشعه ایکس دیده شود.
- سپس لوله وارد مجرای صفراوی می‌شود تا تخلیه شود.
- انتهای دیگر لوله/درن صفراوی به کیسه‌ای در قسمت بیرونی شکم بیمار متصل است. صفرای خروجی به کیسه می‌رود. کیسه باید چند بار در روز خالی شود.
خطرات عمل تخلیه صفراوی چیست؟
خطرات اصلی روش تخلیه صفراوی خونریزی، عفونت یا سوراخ شدن کیسه صفرا یا روده است که باعث نشت صفرا به داخل شکم می شود.
بعد از عمل تخلیه صفرا چه اتفاقی می‌افتد؟
روش تخلیه صفراوی معمولاً یک روش سرپایی است، به این معنی که بیمار در همان روز به خانه می‌رود. بیماران معمولاً برای چندین ساعت در بیمارستان تحت نظر قرار می‌گیرند تا مطمئن شوند که هیچ عارضه جانبی غیرعادی قبل از رفتن به خانه وجود ندارد.
موارد دیگری وجود دارد که باید بعد از تخلیه صفرا به آن‌ها توجه کنید:
- ممکن است پس از عمل به رژیم غذایی عادی خود بازگردید.
- باید مایعاتی را که از طریق کیسه زهکشی خود از دست میدهید جایگزین کنید. با نوشیدن مقادیر مورد نیاز از نوشیدنی‌های غنی شده با الکترولیت. حداقل شش تا هشت لیوان مایع در روز بنوشید. پزشک ممکن است توصیه‌های دیگری در مورد نحوه جایگزینی مایعات به شما بدهد.
- بعد از عمل استراحت کافی داشته باشید.
- در همان سمت لوله، دراز نکشید و نخوابید. برای جلوگیری از پیچ خوردگی.
- می‌توانید 24 ساعت پس از عمل به فعالیت‌های عادی خود بازگردید.
- از جا به جا کردن وسایل سنگین خودداری کنید.
- تمام داروهای تجویز شده خود را بعد از عمل مصرف کنید، مگر اینکه پزشک خلاف آن را به شما بگوید.
- ممکن است 48 ساعت بعد از عمل دوش بگیرید، اما تا زمانی که لوله در جای خود قرار دارد شنا نکنید یا در آب غوطه ور نشوید. قبل از ورود به حمام، پانسمان را در بیاورید.
چه زمانی باید بعد از تخلیه صفرا با پزشک تماس گرفت؟
به علائم و نشانه‌های زیر بعد از تخلیه صفراوی توجه کنید:
- قرمزی، زهکشی، بوی بد یا تورم روی پوست اطراف محل لوله
- درد در ناحیه شکم
- حالت تهوع یا استفراغ
- تغییر رنگ مدفوع به رنگ سفید بسیار روشن یا خاکستری
- لرزش
- تب بالای 38 درجه سانتی‌گراد
- زرد شدن پوست و چشم
- ادرار بسیار تیره
اگر هر یک از این علائم را دارید، مراحل زیر را دنبال کنید:
- اگر لوله دارای درپوش است، درپوش آن را باز کرده و به کیسه زهکشی وصل کنید. مطمئن شوید که کیسه زهکشی زیر سطح محل لوله باشد.
- اگر لوله شما قبلاً به کیسه زهکشی متصل شده است، پانسمان خود را بردارید و بررسی کنید که آیا لوله پیچ خورده است یا خیر.
- اگر لوله پیچ خورده است، آن را صاف کنید تا مایع شروع به جریان کند.
- اگر پس از برداشتن پیچ و تاب در لوله، مایع تخلیه نشد، ممکن است لازم باشد لوله را به آرامی بشویید.
